Kodeks spółek handlowych nie określa „expressis verbis„, kto może być założycielem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Generalną zasadą jest, że spółkę tego rodzaju mogą założyć zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne. Założyć spółkę może również osobowa spółka handlowa, zatem przede wszystkim spółka jawna oraz spółka komandytowa i partnerska.
Spółki osobowe (w tym również komandytowo-akcyjna) nie mają co prawda osobowości prawnej, jednakże k.s.h. w art. 8 przyznaje im wyraźnie podmiotowość prawną, wskazując, że spółki owe mogą nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Stąd też nic nie stoi na przeszkodzie, by stawały się założycielami spółek kapitałowych. Warto pamiętać, że założycielem spółki z o.o. może na podstawie normy prawnej wyrażonej w art. 11 par. 1 k.s.h być również spółka akcyjna lub z o.o. w organizacji.
Lex specialis
Od wyżej wskazanych węzłowych regulacji dotyczących materii podmiotów zdolnych do założenia spółki zachodzi kilka wyjątków. Sam kodeks spółek handlowych stanowi, że wyłącznym założycielem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być inna jednoosobowa spółka z o.o. (art. 151 par. 2).
Sprawdź moją ofertę, dotyczącą prowadzenia usług księgowych w Krakowie dla spółek prawa handlowego.
Kolejne wyjątki wprowadzają regulacje znajdujące się w innych ustawach. Przede wszystkim założyć spółki nie może osoba fizyczna pozbawiona zdolności do czynności prawnych, w szczególności ubezwłasnowolniona. Osoby fizyczne o ograniczonej zdolności do czynności prawnych do założenia spółki jest niezbędna zgoda ich przedstawiciela ustawowego (art. 17 kodeksu cywilnego). Jeśli umowę spółki z o.o. zawarto bez owej zgody, umowa nie staje się jeszcze nieważna, lecz kodeks cywilny wymaga jej potwierdzenia przez przedstawiciela ustawowego. Musi to nastąpić przed zarejestrowaniem nowej spółki przez Krajowy Rejestr Sądowy. W wypadku spółki jednoosobowej przedstawiciel musi wyrazić zgodę przed dokonaniem jednostronnej czynności prawnej, czyli aktu założycielskiego spółki. Wynika to z treści art. 19 k.c.
Inne akty normatywne wymagają zgody określonych organów administracji publicznej lub innych podmiotów. Przykładowo gmina jest obowiązana uzyskać zgodę swej rady (w formie uchwały), natomiast państwowe osoby prawne, które zamierzają rozporządzić rzeczowym składnikiem majątku trwałego o wartości przekraczającej próg wskazany w ustawie o rachunkowości, zgłaszają ów zamiar właściwemu ministrowi.